Besparingen, geen reden tot paniek of ongerustheid

Besparingen, het woord is in Sint Oda meer te horen dan in de voorgaande jaren. Zonder duidelijke communicatie begint dit onvermijdelijk te leven bij zowel medewerkers als families en creëert dit onnodige onrust. Hoog tijd dus dat we de situatie duidelijk schetsen en tegelijk in het juiste perspectief plaatsen.

Eerst en vooral: er is absoluut geen reden tot paniek of zelfs ongerustheid. Zo heeft Sint Oda 2023 afgesloten met behoorlijke winstcijfers terwijl we in 2022 nog een stevig verlies optekenden. Dit gezegd zijnde kan de hartslag al terug wat zakken en kunnen we in wat volgt wat meer uitleg geven.

Correctiefase

Zoals intussen wel geweten is, zijn er van overheidswege op diverse vlakken besparingen, wat in realiteit betekent hetzelfde doen met minder middelen. Daar staat wel tegenover dat we als Sint Oda bij de correctiefase aan de goede kant van het verhaal zitten en hierdoor dus ook meer inkomsten krijgen. De correctiefase? Historisch gezien kregen zorggebruikers met een vergelijkbare zorgzwaarte bij de overschakeling naar persoonsvolgende financiering in 2017 niet bij iedere zorgaanbieder hetzelfde budget in hun rugzakje. In de VAPH-sector wordt er daarom een algemene correctie op die transitiebudgetten doorgevoerd, dit is de zogenaamde ‘correctiefase’. Voor Sint Oda betekent dit over het algemeen een verhoging van de zorgbudgetten wat onze inkomsten dan weer verhoogt.

Digitale transformatie

Tegelijk staan we in Stijn vzw -en dus ook in Sint Oda- voor een grote digitale transformatie waarbij we een stevige inhaalslag op vlak van ICT en digitalisering zullen maken. Dit zal behoorlijk wat geld kosten. Deze inspanningen zijn echter noodzakelijk omdat onze IT-systemen en -toepassingen verouderd zijn. Dit is een noodzakelijke en belangrijke investering. Het zal namelijk ook veel positieve effecten hebben op onze kwaliteit van zorg. Als organisatie die sterk inzet op innovatie hebben we al meermaals de positieve effecten van technologie op onze kwaliteit van zorg kunnen ontdekken en ondervinden.

Nieuwe initiatieven blijven belangrijk

Met het blijvend inzetten op nieuwe initiatieven zoals SIT voor professionelen, SIT aan huis en BijZonder vervullen we niet enkel prangende maatschappelijke noden maar boren we tegelijk ook bijkomende financiële middelen aan. Zeker ook belangrijk zijn de vele externe projectsubsidies die we met onze dienst innovatie binnenhalen. Tot slot brengen de vele steunacties die we met de hulp van vele vrijwilligers organiseren naast sfeer en gezelligheid ook heel wat extra geld in het laatje.

Beperkte maatregelen

Er zijn vorig jaar al een aantal maatregelen genomen die hun effect dus niet gemist hebben. Deze aanpak moeten en willen we verderzetten. Namelijk door een aantal slimme, gerichte en soms zelfs voor de hand liggende maatregelen te nemen waarbij we een negatieve impact op de kwaliteit van zorg proberen te vermijden. Het is hierbij belangrijk om tegelijk de kosten maar ook de inkomsten goed te bewaken. De maatregelen situeren zich op beide vlakken. Een aantal voorbeelden:

In Sint Oda richten we ons specifiek op zorggebruikers met zware zorgnoden. Onze vele faciliteiten en gespecialiseerde diensten zijn gericht op de moeilijkste zorgvragen. Hier zijn we goed in en dat willen we ook zo houden. Daarom is het nodig dat we bij nieuwe opnames alert zijn op de zorgbudgetten die voldoende hoog moeten zijn. Deze hoge budgetten zijn nodig voor onze financiële gezondheid maar ook om onze kwaliteitsvolle te kunnen blijven waarmaken.
Hoewel elk vertrek of overlijden een behoorlijke impact heeft op de betrokken leefgroep, is het belangrijk dat onze bedden steeds gevuld blijven. Los van het financiële aspect zijn lege bedden ook niet verenigbaar met een wachtlijst. Het blijft onze maatschappelijke opdracht om zoveel mogelijk zorgvragen te beantwoorden, achter elke naam op de wachtlijst schuilt een gezin met hoge zorgnoden.
Sint Oda is een gemeenschap met veel betrokken vrijwilligers. Vrijwilligers dragen niet enkel bij aan de warme sfeer op Sint Oda, ze maken ook activiteiten mogelijk die zonder hen niet haalbaar zouden zijn. Het zijn extra helpende handen bij steunacties en zorgen zo mee voor extra inkomsten. Door hun hulp bij onze zorggebruikers zorgen ze er ook voor dat de werkdruk voor onze medewerkers vermindert zodat deze zich ook meer op hun kerntaken als professional kunnen richten. Om deze vrijwilligerswerking een extra duwtje in de rug te geven, hebben we iemand voor een aantal uur vrijgesteld specifiek voor de vrijwilligerswerking.
Onze keuken en de Cookerij bundelen de aankopen van hun ingrediënten om zo betere prijzen te kunnen bedingen. Doelstelling hiervan is maaltijden met dezelfde kwaliteit te maken maar dan tegen lagere inkoopprijzen.
Een maatregel waarvan we niet kunnen ontkennen dat ze wel impact heeft, is dat we bij al onze activiteiten meer kijken naar de reële kosten en die ook -aan kostprijs- trachten door te rekenen. Dit om te vermijden dat we er verlies op maken. In dit licht kan ook de oefening van het herbekijken van de woon- en leefkosten gezien worden. In alle transparantie worden alle gemaakte kosten die gepaard gaan met wonen en leven op Sint Oda verzameld en herbekeken met onze gebruikersraad. Om de leefkosten naar beneden te krijgen, is er een werkgroep opgericht om samen na te denken hoe de hoeveelheid was kan verminderd worden.
Soms zit het in kleine dingen. Zo rekenden we voor sommige groepen voor het gebruik van ons zwembad een tarief per gebruiker i.p.v. per uur aan. Dit terwijl het energieverbruik van het zwembad natuurlijk even hoog is voor een enkeling als voor een groep. Daarom zijn we overgestapt naar een algemeen tarief per uur.
In samenwerking met de specialisten van het ondersteuningsteam van Stijn vzw is onze technische dienst voortdurend op zoek naar energiebesparende maatregelen. Vaak zijn dit technische ingrepen zoals bijvoorbeeld plaatsen van ledverlichting, isoleren van collectoren, frequentiegestuurde pompen, … maar ook spreiden van het elektriciteitsverbruik om hoge pieken te vermijden met het oog op het capaciteitstarief. Het spreekt voor zich dat we een grote stap voorwaarts zullen zetten als al onze administratieve en logistieke diensten in het NAC ondergebracht zijn.
Met OdaPower hebben we een krachtig instrument om onze kosten te drukken: intussen hebben we maar liefst 1364 zonnepanelen geplaatst op de Wallen, Schansen en ’t Meulke. Sinds kort hebben we ook vier eigen elektrische wagens waarmee we twee vliegen in één klap slaan: enerzijds drukken we de onkosten van dure kilometervergoedingen voor gebruik van eigen wagens voor dienstverplaatsingen te vervangen door goedkope (zonne)stroom. Anderzijds zijn het ook ‘rijdende batterijen’ die ervoor zorgen dat de opgewekte zonnestroom zelf gebruikt wordt en niet geïnjecteerd wordt naar het net. Het verhaal van OdaPower stopt hier niet, we zijn nog steeds op zoek naar de beste investeringen voor de beschikbare middelen.

Besparingen zijn dus een realiteit maar ze blijven al bij al nog redelijk beperkt. Wij blijven optimistisch en met een gerust hart naar de toekomst kijken maar zijn alert. Vanuit het oogpunt van ‘goed huisvaderschap’ nemen we liefst tijdig maatregelen om onaangename verrassingen te vermijden en om niet te moeten raken aan de kwaliteit van onze zorgverlening. Hopelijk is met deze bijdrage de onrust die er her en der wel is wat weggewerkt. Mocht dat niet het geval zijn, dan kan je natuurlijk altijd bij ons terecht met je vragen of bezorgdheden.

Stijn Paesmans